Wat is realisme:
Als realisme heet het de neiging om dingen te presenteren zoals ze werkelijk zijn, zonder verfraaiingen, overdrijvingen of nuances. Het woord als zodanig is samengesteld met het echte woord en het achtervoegsel -ism, wat staat voor 'school', 'beweging' of 'trend'.
Realisme is een filosofische, artistieke en literaire stroming die tot uiting komt in de meest uiteenlopende domeinen van de menselijke activiteit, zoals schilderkunst, literatuur en recht.
Realisme is ook een politiek concept dat verwijst naar de verdediging van de monarchie en koninklijke macht als een politiek systeem voor het bestuur van de staat. In die zin zijn degenen die voorstander zijn van de vestiging, het behoud of het herstel van de monarchale macht realistisch.
Kenmerken van realisme
Het realisme, in zijn verschillende filosofische, artistieke, literaire en juridische uitdrukkingen, heeft hetzelfde doel: de werkelijkheid weergeven vanuit een objectieve positie. Tot de algemene kenmerken van realisme behoren:
- De zoektocht naar de meest exacte weergave van de werkelijkheid en de problemen waar mensen mee te maken hebben.
- Gericht op de man, vandaar dat de beschrijvingen van de personages specifiek en echt zijn in termen van fysieke en psychologische eigenschappen.
- Gedetailleerde beschrijvingen streven naar een meer geloofwaardige weergave van de werkelijkheid.
- Zijn stijl is uitgebreid, precies en laat geen subjectiviteit toe.
- Literaire werken leggen gebeurtenissen bloot die zich in de werkelijkheid hebben voorgedaan, maar vervangen door de namen van waar de gebeurtenissen plaatsvonden.
- Ze hebben een historisch karakter omdat ze de verschillende gebeurtenissen en individuele, sociale en zelfs politieke problemen van een bepaald moment blootleggen.
Realisme in de kunst
Het atelier van de schilder, Gustave Courbet, 1855
In de kunst is realisme een artistieke trend die wordt gekenmerkt door het objectief en nauwgezet weergeven van de realiteit en het dagelijks leven van mensen, gericht op gewone mensen, arbeiders en boeren, als een manier om onrecht en sociale ellende aan de kaak te stellen.
Het was een artistieke trend die in strijd was met de romantiek en haar werelden van dromen en verheerlijking van het verleden.
De grootste exponent was Émile Zola (1840-1902) in de literatuur en Gustave Courbet (1818-1877) in de schilderkunst.
Realisme en naturalisme
Realisme en naturalisme zijn complementaire avant-garde artistieke en literaire stromingen van de 19e en vroege 20e eeuw. Naturalisme komt voort uit realisme en wordt gekenmerkt door het aanscherpen van de doelen van het realisme, dat zich bezighield met het maken van een getrouwe en grondige weergave van de samenleving.
Naturalisme is dus een meer geaccentueerde vorm van realisme, dat probeert de werkelijkheid te reproduceren volgens de methoden van experimentele wetenschap om de wetten te ontdekken die het gedrag van mensen bepalen.
Literair realisme
Realisme is een esthetische stroming in de literatuur waarvan het hoogtepunt werd opgetekend in de negentiende eeuw. Realisme zoekt de objectieve, getrouwe, nuchtere en gedetailleerde weergave van de werkelijkheid, het leven, de mens en de samenleving.
Het werd gekenmerkt door een zorgvuldige aanpak om de conflicten en spanningen te beschrijven. In feite is het een poging om de strengheid van wetenschappelijke observatie over te hevelen naar de literatuur.
Honoré Balzac (17999-1850), bijvoorbeeld, een van de grootste exponenten, wilde een complexe studie maken van de Franse samenleving van zijn tijd en deze portretteren in zijn grote werk de Menselijke Komedie.
Andere prominente vertegenwoordigers en voorlopers waren Émile Zola (1840-1902), Fiódor Dostoevski (1821-1881), Charles Dickens (1812-1870), José María Eça de Queirós (1845-1900), Benito Pérez Galdós (1843-1920) en Thomas Mann (1875-1955).
In literaire termen was realisme een breuk met de romantiek, waarbij sentimentaliteit werd afgewezen.
- Literair realisme.
- Literaire trends.
Magische realiteit
Magisch realisme is een Latijns-Amerikaanse literaire trend die halverwege de twintigste eeuw opkwam.
Het werd gekenmerkt door het introduceren van onwerkelijke of vreemde elementen als iets dat deel uitmaakt van het dagelijks leven. De grootste exponent was Gabriel García Márquez (1927-2014). /Magische realiteit/
Realisme in de filosofie
Realisme in de filosofie is een doctrine van denken die bevestigt dat het objectieve bestaan van de objecten die we met onze zintuigen waarnemen, onafhankelijk is van het waargenomen wezen zelf.
Dit betekent dat de objecten, een glas, een tafel, een stoel, die in onze geest worden weergegeven als een concept of een abstractie, realiteiten zijn die onafhankelijk van ons bestaan.
Als zodanig is het een filosofische stroming die ingaat tegen het idealisme van George Berkeley (1685-1753), die stelt dat het object alleen in onze geest bestaat.
Juridisch realisme
Juridisch realisme is een leerstellige stroming die zich richt op de studie van het toegepaste recht, de normatieve effectiviteit ervan.
In die zin is het van mening dat de wet niet gaat over wat idealiter verplicht is, maar om die regels die door de samenleving effectief worden gevolgd en door de overheid worden opgelegd.
Het begrip geldigheid en effectiviteit zijn dus fundamenteel: een wet die niet wordt toegepast, is een nutteloze wet. Binnen deze doctrine zijn verschillende stromingen: een Amerikaanse, die ontstond in de eerste helft van de 20e eeuw, en een Scandinavische.
