Wat is empirische kennis?
Empirische kennis, of niet-wetenschappelijke kennis, is een soort kennis die wordt verkregen door observatie en experimenten met een bepaald fenomeen. Dat wil zeggen, het is wat we leren na het waarnemen van of interactie met andere levende wezens, objecten of verschijnselen.
Empirische kennis wordt gekenmerkt door te zijn gebaseerd op persoonlijke ervaring. Het vereist het gebruik van onze zintuigen en daarom is het subjectief, omdat het afhangt van de persoon die het fenomeen waarneemt.
Empirische kennis is ook praktisch, omdat het ons in staat stelt om te leren over de omgeving die ons omringt zonder enige andere vorm van kennis nodig te hebben.
Wanneer iemand bijvoorbeeld voor de eerste keer schuurpapier aanraakt, kan hij de ruwe textuur door aanraking waarnemen. Wat je van deze ervaring hebt geleerd (het gevoel van de stof) maakt deel uit van je empirische kennis.
Empirische kennis verschilt van wetenschappelijke kennis doordat het het resultaat is van onderzoek en experimenten met verifieerbare en kwantificeerbare methoden.
Het onderscheidt zich ook van filosofische kennis, dat is alle kennis die wordt verkregen door reflectie op subjectieve kwesties. Of religieuze kennis, de overtuigingen waaruit een religie bestaat en die voor gelovigen van dat geloof als onbetwistbare waarheden worden beschouwd.
Kenmerken van empirische kennis
Empirische of niet-wetenschappelijke kennis wordt gekenmerkt doordat ze gebaseerd is op ervaring en beperkt is tot wat met de zintuigen kan worden waargenomen, naast andere onderscheidende kenmerken die hieronder worden beschreven.
1. Het is gebaseerd op ervaring
Om empirische kennis te verwerven, is het nodig om het fenomeen te ervaren, dat wil zeggen interactie met datgene waarover je wilt leren.
Om bijvoorbeeld te begrijpen hoe het voelt om in de zee te zijn, moet je erin gaan.
2. Het is beperkt tot zintuiglijke waarneming
Empirische kennis kan alleen worden ervaren door de vijf zintuigen, daarom impliceert het ontbreken of veranderen van een van hen een beperking van de ervaring. De opgedane empirische kennis is dan ook beperkt.
3. Het is subjectief
Omdat empirische kennis afhangt van wat elk individu met zijn zintuigen ervaart, zijn ervaringen afhankelijk van wat de persoon waarneemt en hoe hij het waarneemt, wat de objectiviteit van de ervaring vermindert. Verschillende individuen kunnen verschillende ervaringen hebben met hetzelfde fenomeen.
4. Het is niet verifieerbaar
Empirische kennis kan niet worden geverifieerd of gemeten. Als iemand bijvoorbeeld zegt dat hij zeer hevige pijn heeft ervaren na een val, is er geen manier om te weten of wat hij of zij ervoer echt zo pijnlijk was als ze zeggen.
5. Mist methode
Er is geen gestandaardiseerde empirische methode om ervaringen vast te leggen of te meten, alles is afhankelijk van wat de persoon met zijn zintuigen vastlegt.
6. De conclusies zijn bijzonder
Empirische kennis kan niet op alle verschijnselen worden toegepast. Als een persoon bijvoorbeeld allergisch is voor bloemen, is het alleen zijn ervaring. Een algemene conclusie kan niet worden toegepast omdat niet alle mensen allergisch zijn voor bloemen.
7. Het is praktisch
Empirische kennis heeft toepassingen in het dagelijks leven, het stelt ons in staat alledaagse verschijnselen te begrijpen volgens wat we met onze zintuigen waarnemen, maar het is niet nuttig voor het uitwerken van theorieën of generalisaties.
Voorbeelden van empirische kennis
De kennis die wordt opgedaan door interacties met de omgeving helpt mensen om zichzelf efficiënter te managen. Dit zijn enkele voorbeelden van empirische kennis toegepast op het dagelijks leven:
- Ervaar voor het eerst de geur, smaak en gevoelstemperatuur van de zee.
- Leer dat het naderen van een brand extreme hitte en brandwonden kan veroorzaken.
- Ontdek de smaak en textuur van voedingsmiddelen die we niet kenden.
- Leer lopen.
- Mensen die in de buurt van de zee wonen en op een natuurlijke manier leren zwemmen.
- Leren spreken.
- Begrijp de werking van een elektronisch apparaat.
- Associeer bepaalde soorten bewolking met de komst van regen of storm.
- Om een nieuwe taal te leren.
- Begrijp de zaai- en oogstcycli volgens de klimatologische seizoenen.
- Gebruiken en tradities van andere culturen begrijpen door observatie.
- Ken de tijd en diepte van het water dat geschikt is om te vissen.
- Associeer elk seizoen met bepaalde veranderingen in klimaat en temperatuur.
- Ken het gevoel van je handen in ijswater te steken.
- Wanneer kinderen in de spiegel kijken en begrijpen dat ze zichzelf zien.
- Een allergie ervaren met wat voedsel en het niet meer eten.
- Leer fietsen.
- Zie en voel de sneeuw voor de eerste keer.
- Wanneer we, zonder te weten hoe we moeten koken, bepaalde voedingsmiddelen mengen om een maaltijd te bereiden.
- Speel een nieuw videospel.
- Wanneer een moeder begrijpt of haar baby huilt omdat hij honger heeft of slaperig is.
Empirische en wetenschappelijke kennis
Empirische en wetenschappelijke kennis zijn twee manieren om de werkelijkheid te begrijpen. Elk heeft echter verschillende methoden en systemen voor het genereren van nieuwe kennis, zoals hieronder beschreven:
Ze hebben verschillende methoden
Empirische kennis is gebaseerd op persoonlijke ervaring en de waarneming van informatie via de zintuigen om conclusies te trekken over de werkelijkheid.
Iemand die in de velden woont en werkt, legt bepaalde verbanden tussen de temperatuur of de vorm en kleur van de wolken om aan te nemen dat er een storm nadert. Deze persoon heeft al meerdere stormen meegemaakt en heeft verbanden gelegd tussen de bovengenoemde variabelen. Dit is empirische kennis.
Wetenschappelijke kennis is op zijn beurt gebaseerd op bewijs en op de toepassing van gestandaardiseerde methoden om gegevens te verifiëren en kennis te genereren.
Iemand die wetenschappelijke kennis toepast om een storm te voorspellen, zal verifieerbare methoden gebruiken, zoals het meten van atmosferische druk, omgevingstemperatuur, windrichting, enz.
Wetenschappelijke kennis wordt gesystematiseerd
Wetenschappelijke kennis impliceert een systematisering van processen om de noodzakelijke methoden toe te passen. Een veldonderzoek vereist bijvoorbeeld een voorafgaand ontwerp om vast te stellen welke data-analysetechnieken zullen worden geïmplementeerd. Wetenschappelijk onderzoek kan niet geïmproviseerd worden gedaan.
Empirische kennis is niet systematisch. Kennis wordt gegenereerd op basis van de ervaringen die door het onderwerp worden waargenomen.
Een voorbeeld is dat veel baby's in een rommelig proces leren lopen: eerst kruipen ze, dan zetten ze hun eerste stapjes en kunnen ze weer kruipen voordat ze goed kunnen lopen.
Empirische kennis is niet nauwkeurig
Empirische kennis is niet erg precies, omdat het afhangt van wat elke persoon heeft waargenomen, uitgaande van individuele ervaring.
Een bekend voorbeeld is de beschrijving van kleuren. Een persoon kan een blauwe doos zien en zeggen dat het "hemelsblauw" is. Iemand anders zal dezelfde doos zien en zeggen dat het "lichtblauw" is. Daarom is er geen precisie met betrekking tot de juiste naam van de kleur.
Wetenschappelijke kennis is nauwkeurig, omdat deze kan worden gemeten en geverifieerd met gestandaardiseerde instrumenten en technieken.
Een groep wetenschappers kan detecteren en bewijzen dat het kraanwater in een stad de toegestane niveaus van kwik heeft overschreden, namelijk meer dan 0,001 microgram per liter.
Zie ook:
- Empirisch.
- Onderzoek.
- Wetenschappelijke kennis.
- Soorten kennis.
- Filosofische kennis.
