Wat is gerechtigheid:
Gerechtigheid is een set van essentiële waarden waarop een samenleving en de staat gebaseerd moeten zijn. Deze waarden zijn respect, eerlijkheid, gelijkheid en vrijheid.
In formele zin is rechtvaardigheid de reeks gecodificeerde normen die de staat, via de bevoegde organismen, dicteert, afdwingt en bestraft wanneer ze niet worden gerespecteerd, waarbij de actie of het nalaten wordt onderdrukt die de aantasting van het algemeen welzijn veroorzaakte.
Het woord gerechtigheid komt uit het Latijn iustitia wat "eerlijk" betekent en is afgeleid van het woord ius.
Soorten gerechtigheid
Er zijn vier benaderingen of manieren om gerechtigheid toe te passen:
Verdelende rechtvaardigheid
Het is gebaseerd op een rechtvaardige verdeling van rijkdom of middelen, op een zodanige manier dat alle burgers er baat bij hebben.
Het is een manier van rechtspreken die voortkomt uit het Aristotelische denken en waarvan de toepassing in de praktijk controversieel is, aangezien er geen eensgezindheid bestaat over de criteria die moeten worden overwogen zodat deze verdeling gunstig is voor alle betrokkenen.
Voor sommige auteurs moet het eigen vermogen worden beroofd (dat elke persoon de rijkdom verkrijgt die hij verdient op basis van zijn inspanningen). In andere gevallen prevaleert het concept van gelijkheid (alle mensen moeten hetzelfde bedrag krijgen), terwijl andere auteurs vinden dat rijkdom meer moet worden verdeeld in gevallen van grootste behoefte.
Herstelrecht
Deze vorm van rechtspraak is gericht op het welzijn van het slachtoffer in plaats van op de bestraffing van de dader. In die zin wordt gestreefd naar herstel van de op materiële of symbolische wijze veroorzaakte schade.
Volgens deze benadering moeten het slachtoffer en de dader worden betrokken bij het zoeken naar gerechtigheid. Om dit te doen, moet de dader de schade die hij heeft veroorzaakt begrijpen en erkennen.
Een voorbeeld van herstelrecht zijn de programma's voor verzoening van slachtoffers en daders (Verzoeningsprogramma's tussen slachtoffers en daders), gevestigd in gemeenschappen in de Verenigde Staten en Canada waar de betrokken partijen elkaar ontmoeten, praten over wat er is gebeurd en hoe het hen heeft geraakt, en afspraken maken over hoe de veroorzaakte schade kan worden hersteld.
Procedurele rechtvaardigheid
Dit soort gerechtigheid stelt normen en regels vast die door alle mensen in gelijke mate moeten worden gerespecteerd, en stelt sancties van verschillende aard vast in het geval dat burgers schuldig zijn.
Om dit soort rechtspraak uit te oefenen is het noodzakelijk om een onpartijdig criterium te hebben, terwijl om ervoor te worden vervolgd de vertegenwoordiging van een deskundige ter zake, dat wil zeggen een advocaat, vereist is.
De rechtspleging vindt plaats in de rechtbanken en in de daartoe door de staat opgerichte organen.
vergeldende gerechtigheid
Vergeldende gerechtigheid stelt vast dat elke persoon op dezelfde manier moet worden behandeld als hij anderen behandelt, daarom moet hij, wanneer hij een fout begaat, worden gestraft. Van dit soort rechtspraak wordt verwacht dat de terugwerkende kracht andere mensen overhaalt tot het plegen van misdrijven.
Een voorbeeld van vergeldende gerechtigheid Het gaat om mensenrechtenschendingen, waarbij de daders weliswaar niet altijd direct worden bestraft, maar uiteindelijk worden gestraft door de lokale justitie of door internationale organisaties.
- Ius.
- Straffeloosheid.
sociale gerechtigheid
De term 'sociale rechtvaardigheid' heeft geen duidelijke oorsprong, maar het is bekend dat het in de 18e eeuw in Europa werd ingevoerd om te verwijzen naar de normen waaraan moest worden voldaan om de sociale orde te handhaven.
In die zin was een deel van de verplichtingen van een monarch om vast te stellen wat de wetten of regels zouden zijn die coëxistentie zouden toestaan en hun respectieve sancties in geval van overtreding.
Met de opkomst van de Industriële Revolutie, het daaruit voortvloeiende kapitalisme en de nieuwe economische en sociale dynamiek kreeg de term echter aan het einde van de 19e eeuw een nieuwe lading. In die tijd zou de Britse socialistische beweging het concept aannemen om een evenwichtige verdeling van goederen binnen een samenleving voor te stellen, wat doet denken aan de Aristotelische visie op verdelende rechtvaardigheid.
In 1919, aan het einde van de Eerste Wereldoorlog, nam de Wereldarbeidsorganisatie dit begrip op in het eerste artikel van haar grondwet, waarin stond dat permanente vrede alleen mogelijk is als deze gebaseerd is op sociale rechtvaardigheid.
Terwijl in 1931 de katholieke kerk de term voor het eerst noemde in haar sociale leer, gebruikt door paus Pius XI, die uitdrukte dat sociale rechtvaardigheid op zo'n manier moet worden toegepast dat de kloof tussen de rijken en de armsten wordt verkleind.
Aan de andere kant heeft de Organisatie van de Verenigde Naties in 2007 20 februari van elk jaar uitgeroepen tot: Werelddag van sociale rechtvaardigheid.
Zie ook:
- Sociale gerechtigheid.
- 6 voorbeelden van sociale rechtvaardigheid die je zullen doen glimlachen.
Gerechtigheid als waarde
Rechtvaardigheid als een waarde is het morele principe van elk individu dat besluit te leven door iedereen te geven wat hem of haar toebehoort. Gerechtigheid maakt deel uit van sociale, morele en democratische waarden, vandaar het belang ervan.
Rechtvaardigheid is een deugd die alle individuen consequent in de praktijk moeten brengen en zowel voor hun eigen bestwil als voor dat van de samenleving.
Er wordt verwacht dat elk individu de gevestigde sociale normen respecteert en bijdraagt aan het behoud van een harmonieuze omgeving. En in een situatie van onrechtvaardigheid is het ideaal dat elke persoon rechtschapen en onpartijdig handelt.
Om dit te bereiken, is het noodzakelijk dat gerechtigheid een waarde is die door het gezin wordt bijgebracht, versterkt door onderwijsinstellingen, gerespecteerd en beschermd door de staat en zijn instellingen en in praktijk wordt gebracht door de samenleving.
- Waarden.
- De 10 belangrijkste waarden van de samenleving en hun About-Meaning.com.
Goddelijke gerechtigheid
Goddelijke gerechtigheid is dat wat door God wordt toegepast, afhankelijk van de vervulling van bepaalde normen of doctrines. In het christendom zijn deze regels opgenomen in De Tien Geboden, een soort decaloog waarin de gedragsrichtlijnen worden gedicteerd die mensen moeten volgen om harmonieus samen te leven.
Het niet naleven van de geboden brengt vanuit christelijk oogpunt een goddelijke sanctie of straf met zich mee, terwijl de vervulling ervan redding en Gods bescherming verdient.
De hoogste uitdrukking van goddelijke gerechtigheid is het Laatste Oordeel, dat verwijst naar de gebeurtenis waarin alle mensen zullen worden veroordeeld voor de daden die ze op aarde hebben begaan, en van waaruit ze zullen worden gestuurd om eeuwige straf te ondergaan of zullen worden ontvangen in de celestiale koninkrijk, afhankelijk van hun gedrag.
Van zijn kant wordt in het hindoeïsme goddelijke gerechtigheid geassocieerd met het concept van karma, een wet die in elk menselijk wezen wordt uitgevoerd in overeenstemming met hun daden. Het is een soort vergeldende gerechtigheid waarbij elke actie een gevolg heeft, dus het ideaal is om te proberen het goede te doen volgens de principes van deze religieuze doctrine, om te voorkomen dat de gevolgen negatief zijn en het huidige of toekomstige leven beïnvloeden, weergegeven in het concept van reïncarnatie.
Rechtvaardigheid in de filosofie
Door de geschiedenis heen zijn veel filosofen bezig geweest met het definiëren van het begrip rechtvaardigheid. Reeds uit het oude Griekenland zei Plato dat het individu uit de duisternis moet komen, uit de grot van onwetendheid, aangezien de persoon precies in dezelfde mate wordt als hij kennis heeft.
In die zin kan het individu met meer kennis rechtvaardiger zijn, wat het idee vertaalt dat heersers uitgebreide kennis moeten hebben om te weten hoe te regeren en om echt recht te doen.
De filosoof Aristoteles definieerde rechtvaardigheid als het geven van elke burger wat bij hem past volgens zijn behoeften en bijdragen in de samenleving, van waaruit het principe van verdelende rechtvaardigheid begon.
Terwijl voor de verlichte filosoof Inmauel Kant de rechtvaardigheid van een staat drie fundamentele principes moet waarborgen: de vrijheid van individuen, gelijkheid onder hen en de onafhankelijkheid van elk lid van een gemeenschap.
Van zijn kant gaf Hans Kelsen, Oostenrijkse jurist en filosoof van groot belang in de 20e eeuw, aan dat rechtvaardigheid een natuurlijk recht is dat prevaleert boven positief recht, aangezien als het indruist tegen de grondrechten van de mens, er niet over rechtvaardigheid kan worden gesproken .
Zie ook natuurrecht.
Symbool van gerechtigheid
Gerechtigheid is afgebeeld met een geblinddoekte vrouw, een weegschaal in de ene hand en een zwaard in de andere.
Blinddoeken benadrukken dat gerechtigheid niet naar mensen kijkt en voor iedereen hetzelfde is. De schaal bevat het oordeel dat wordt bepaald door de gepresenteerde argumenten en bewijzen aan elke kant van de schaal te plaatsen. Het zwaard drukt uit dat gerechtigheid de schuldigen met harde hand zal straffen.
Zie ook Symbool van rechtvaardigheid.
